Sierpówka - Streptopelia decaocto


Sierpówka, synogarlica turecka (Streptopelia decaocto) – średniej wielkości ptak z rodziny gołębiowatych.
Pierwotnie zamieszkiwała południową Azję od Turcji po Japonię oraz obszary na południe od Sri Lanki i Arabii, część północnej Afryki. Obecnie spotkać ją można na dużych obszarach Europy, poza północną Skandynawią, przeważającą częścią Hiszpanii i niektórymi wyspami Morza Śródziemnego. Jest gatunkiem osiadłym.

Historia ekspansji
Dokładne określenie zasięgu sierpówki jest trudne do określenia, ponieważ jest to gatunek inwazyjny. Jego ekspansja dokonała się w bardzo krótkim czasie. Prawdopodobnie do południowo-wschodniej części Starego Kontynentu sierpówkę przywlekli osmańscy zdobywcy. W Europie stwierdzona po raz pierwszy w 1835 w Płowdiwie w Bułgarii (do lat 30. XX wieku występowała jeszcze tylko na Półwyspie Bałkańskim, gdzie czasem jej populację ulegały zagęszczeniu), na Śląsku w maju 1940 pod Oleśnicą oraz na wiosnę 1942 w Polsce, w Tarnowie; pierwsze gnieżdżenie się zanotowano w 1943 w Lublinie i Tarnowie. W latach 50. i 60. skolonizowała całą Europę Środkową i południową część Półwyspu Skandynawskiego oraz Wyspy Brytyjskie. W 2005 poza zasięgiem sierpówki była tylko północna część Skandynawii i Rosji, wysokie góry oraz większość Półwyspu Iberyjskiego, gdzie występuje punktowo. W ciągu ostatnich 100 lat sierpówka rozszerzyła znacząco swój zasięg również w Turcji, pojawiła się w Iraku i Izraelu, a na przełomie XX i XXI wieku dotarła przez Hiszpanię do północnego Maroka, jednak na pozaeuropejskich terenach występuje bardziej wyspowo i nie zasiedla tak zwartych areałów.

Szybkie rozprzestrzenianie zbiegło się z coraz większą industrializacją i rozwojem gospodarki rolnej, które zapewniały im różnorodny pokarm. O sukcesie w kolonizowaniu Europy zadecydowała też mało wyspecjalizowana dieta, brak płochliwości wobec człowieka, wielokrotne lęgi w ciągu całego roku, niskie wymagania lęgowe, umiejętność dostosowania się do różnych warunków środowiska i klimatu.

W Polsce występuje na całym obszarze i przez cały rok, nawet w trakcie dużych mrozów. Zimą gromadzi się najczęściej w kępach drzew. Tam grupy sierpówek wspólnie nocują w stadach liczących nawet kilkaset osobników, a w dzień wylatują by szukać pokarmu w pobliżu siedzib ludzkich (podchodzą nawet do okien mieszkań).
Charakterystyka - Cechy gatunku
Ma smukłą sylwetkę z długim ogonem. Brak dymorfizmu płciowego w ubarwieniu i wielkości. Upierzenie szaro-kremowe, wierzch z brązowawym odcieniem, pierś i brzuch płowo-żółte z różowawym nalotem. Głowa od góry jest brązowoszara, a pozostała część szaroróżowa. Na karku czarna pół-obroża z białym obramowaniem górnej krawędzi, zwana też "sierpem" od którego wzięła się nazwa gatunkowa tego ptaku. Na spodzie ogona szeroki, biały końcowy prążek, a nad nim zajmujące połowę ogona czarne sterówki. Boki ciała niebieskoszare. Nogi czerwone, tęczówki czerwonożółte, dziób czarny, choć na końcu czerwonawo-biały. Młode ptaki nie mają pół-obroży, mają też bardziej matowe i brązowe upierzenie.

To ptak mniejszy od gołębia domowego. Lot nie jest charakterystyczny. Samce często wydają specyficzne pohukiwania "kuh-kuh-kuh", zwłaszcza wiosną i latem.


Długość ciała - ok. 28 – 33 cm, rozpiętość skrzydeł - 60 cm, masa ciała - ok. 150 – 200 g.
W Europie to gatunek synantropijny, najczęściej w miastach, na obszarach luźniejszej zabudowy, ale i na wsiach. Szczególnie w miejscach występowania drzew iglastych, służących za miejsce nocowania. Również parki, sady, ogrody, aleje, a w regionie saharyjskim oazy. W porównaniu ze spokrewnioną turkawką, nie unika zatem terenów zurbanizowanych.


Toki

Tereny lęgowe są zajmowane już w marcu i zaczyna je oznaczać trzysylabowym odgłosem "gu-guu-gu" z akcentem na drugą sylabę. Przy okazji wykonuje akrobatyczne loty - z wyeksponowanego w terenie miejsca wzbijają się pionowo w górę, a potem wracają w miejsce startu lecąc spiralnie na rozpostartych skrzydłach.
Gniazdo

Wczesną wiosną, gdy nie rozwinęły się jeszcze liście na drzewach płytkie, niedbale wykonane gniazdo zakłada na drzewach iglastych, później także liściastych, w zaroślach, a czasem również na krzewach i budynkach. Gniazdo stanowi platforma z drobnych gałązek (może prześwitywać przez nie światło) umieszczona na drzewie w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowań. Zdarzają się także lęgi nietypowe, np. na sygnalizatorze świetlnym itp.
Jaja

Zazwyczaj 3 do 4 lęgów w roku (w sprzyjających warunkach nawet 6). W zachodniej Europie sporadycznie nawet zimą, gdzie zyskują na towarzystwie człowieka - dostępność pokarmu i łagodniejszy klimat w miastach. W zniesieniu dwa śnieżnobiałe eliptyczne jaja.

Wysiadywanie

Jaja wysiadywane są przez okres 14 do 15 dni przez oboje rodziców. Pisklęta, rzekome gniazdowniki, opuszczają gniazdo po 20 dniach, kiedy to stają się lotne. Okryte są żółtawoszarym puchem.
Pożywienie

Nasiona, owoce traw i roślin zielnych oraz chwastów, resztki pokarmu człowieka - jadalne odpadki i rozsypany pokarm dla zwierząt domowych (np. kur czy kaczek). Zimą najlepiej ją dokarmiać: kaszą gryczaną i ziarnami słonecznika.
Ochrona

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.

Cytat:

"tekst na licencji GNU Free Documentation License pierwowzór pochodzi ze strony Wikipedii.

Foty mojego autorstwa.